خارپاشنه چیست؟

خارپاشنه چیست؟

در برخی موارد به دلایلی استخوان کوچک اضافه ای در زیر استخوان پاشنه پا ایجاد می شود؛ که حتی ممکن است اندازه آن به نیم اینچ هم برسد. این استخوان اضافه حرکت فرد را با مشکل مواجه می کند و موجب ایجاد درد شدیدی در ناحیه پاشنه پا می شود و به همین دلیل خارپاشنه نامیده می شود.

طبق آمار به دست آمده 10 درصد افراد جامعه دارای خارپاشنه هستند که البته اغلب آنها بدون درد بوده و به همین جهت فرد متوجه آن نمی شود.

اغلب بیمارانی که خارپاشنه دردناک دارند، با درمان هایی مانند تور بدروم ورزش های مخصوص، ارتوپدهای سفارشی، داروهای ضدالتهابی و تزریق کورتیزون بهبود می یابند. البته اگر این درمان ها موثر واقع نگردد و همچنان درد و ناراحتی ناشی از خارپاشنه پا بر جا باشد، تنها راه باقی مانده برای برطرف کردن آن، عمل جراحی است.

علائم و نشانه ایجاد خارپاشنه

متاسفانه ایجاد خارپاشنه هیچ علامت خاصی ندارد و فقط با بروز درد همراه است. این درد در مواقع پیاده روی و دویدن تشدید می شود.

افرادی که دچار خارپاشنه می شوند، این درد را مانند فرو رفتن پین یا شی نوک تیزی در پاشنه پای خود توصیف می کنند. به طور کلی درد پاشنه پا در این مورد ناشی از آسیب بافت نرم است و مربوط به خارپاشنه نیست.

علل ایجاد خارپاشنه

در بیشتر موارد خارپاشنه به دلیل کشیدگی عضلات و رباط های پا، کشش پلانتار فاسیا و پاره شدن غشای استخوانی پاشنه رخ می دهد.

فرآیند ایجاد خارپاشنه معمولا چندین ماه طول می کشد و در طی این مدت رسوبات کلسیم در قسمت پایین استخوان پاشنه، نشت می کنند و به مرور زمان موجب ایجاد استخوانی کوچک در این ناحیه می گردند.

طبق تحقیقات پژوهشگران این رشته، خارپاشنه در افرادی رزرو تور بدروم که فعالیت های بدنی مانند دویدن و پریدن دارند (مانند ورزشکاران) رایج تر است و حداقل 25 درصد این افراد از خارپاشنه رنج می برند.

چه عواملی در ایجاد خارپاشنه تاثیرگذار هستند؟

1- سن: افزایش سن یکی از عواملی است که در ایجاد خارپاشنه موثر است. اما به تنهایی نمی تواند عامل ایجاد کننده باشد.

2- استفاده از کفش نامناسب: استفاده از کفش هایی با پاشنه نامناسب (پاشنه خیلی کوتاه و یا خیلی بلند و نازک) یکی از عوامل ایجاد و تشدید کننده خارپاشنه است.

3- کف پای صاف: افراد که دارای مشکل کف پای صاف هستند، به دلیل عدم انعطاف پذیری تاندون آچیلی پا، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

4- اضافه وزن: افرادی که اضافه وزن دارند و علاوه بر این مدت زمان زیادی در طول شبانه روز، به صورت ایستاده هستند، نسبت به سایرین بیشتر در معرض خطر خارپاشنه قرار دارند.

5- فعالیت های ورزشی یا بدنی شدید: افرادی که ورزشکار هستند و یا به دلیل شغل خاص خود، فعالیت های بدنی شدید و سنگینی دارند، احتمال بیشتری دارد به این بیماری مبتلا شوند.

درمان خارپاشنه

در بیشتر موارد استراحت برای درمان خارپاشنه گزینه مناسبی نمی باشد و معمولا پس از یک استراحت طولانی مدت، مجددا درد ظاهر می شود.

البته ممکن است پزشک داروهایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن را نیز تجویز کند؛ که در بیشتر موارد برای کنترل درد، موثر هستند.

اگر با درمان های گفته شده در بالا، پس از یک دوره درمانی 1 ساله، درد پاشنه پا بهبود نیابد، جراحی تنها گزینه درمان می باشد. جراحی به دو صورت امکانپذیر است:

- آزادسازی پلانتار فاسیا
- برداشتن خارپاشنه

انتخاب تکنیک جراحی بسته به شرایط بیمار مانند ارتفاع پاشنه، وزن و... متفاوت است. پس از جراحی نیز عوارضی مانند درد عصب، درد پاشنه، بی حسی، عفونت و زخم نیز ممکن است بروز کنند.

پیشگیری از ایجاد خارپاشنه

اگرچه ممکن است خارپاشنه در هر فردی و در هر شرایطی ایجاد شود، اما می توان با برطرف نمودن پاره ای از عوامل خطرزا، از ایجاد خارپاشنه جلوگیری نمود. این موارد عبارتند از:

- کفشی انتخاب نمایید که دارای پاشنه ای با اندازه مناسب باشد و خانم ها تا حد امکان از پوشیدن کفش های پاشنه بلند، خودداری کنند.
- از پوشیدن کفش هایی با کف بسیار تخت در هنگام ورزش خودداری نمایید.
- اگر اضافه وزن دارید، هر چه سریع تر نسبت به کاهش وزن خود اقدام نمایید.